AMAZONKA

W mitologicznej Grecji była to kobieta, której została amputowana prawa pierś, aby nie przeszkadzała jej w strzelaniu z łuku. Amazonka to zatem wojowniczka.

W dzisiejszych czasach mianem AMAZONKI także określa się wojowniczkę - kobietę, której na skutek operacyjnego leczenia choroby nowotworowej piersi została amputowana pierś (czasami obie piersi). Jednak wiele kobiet, mimo poddania się zabiegowi operacyjnemu i po przebytej, radioterapii, chemioterapii czy hormonoterapii, nie ma obrzęku. Problem ten dotyczy ok. 40% kobiet i nie do końca wiadomo dlaczego jedna Pani ma obrzęk, a inne nie.

Obrzęk limfatyczny dotyczy zazwyczaj kończyny górnej po stronie operowanej. Czasami jest to tylko ręka czy palce, ramie, przedramię, okolice stawów, a czasami obrzęk obejmuje całą kończynę, okolice brzucha, klatki piersiowej, okolice szyi i grzbiet. Dzieje się tak, ponieważ podczas operacji poza piersią, wycinane są węzły chłonne pachowe po stronie chorej. W związku z tym, że te węzły odpowiedzialne są za przyjmowanie chłonki z danej kończyny górnej, ich brak powoduje, że przepływ płynu jest utrudniony. Czasami organizm radzi sobie z taka sytuacją, a czasem nie i wtedy pojawia się zastój. Zastój płynu to właśnie obrzęk z którym należy walczyć jeśli już się pojawi, a jeśli nie to należy im przeciwdziałać.

PROFILAKTYKA

Co zrobić aby nie dopuszczać do powstawania obrzęku? W celach profilaktycznych zalecanych jest wiele metod, min:

1. ćwiczenia ogólnorozwojowe – mające na celu utrzymanie całego ciała w dobrej formie, niedopuszczanie do ograniczeń ruchomości w stawach i utrzymanie odpowiedniej siły mięśniowej

2. Wykonywanie automasażu – wspomaga przepływ płynu limfatycznego

3. Skupienie uwagi na kończynie górnej po stronie operowanej, nie wyłączanie jej z czynności życia codziennego ale również nie przeciążanie jej

4. Biżuteria (obrączki, pierścionki, zegarki, bransoletki) powinny być noszone na drugiej ręce.

5. Dobrze jest, podczas snu i wypoczynku, trzymać kończynę po stronie chorej wysoko. Dostępne są różnego rodzaju kliny, które pomagają ustabilizować kończynę w konkretnym ułożeniu

6. Pobieranie krwi, wkłuwanie wenflonu, czy pomiary ciśnienia powinny być wykonywane na kończynie zdrowej.

7. W sklepach dostępna jest specjalna bezuciskowa bielizna, która zapobiega zastojowi limfatycznemu.

CO Z TYM OBRZĘKIEM?

Jeżeli obrzęk już się pojawił, powyższe wskazówki są niezbędne, a do nich dołączyć należy jedyną jak na razie znana metodę walki z obrzękiem czyli Kompleksową Terapię Przeciwzatoinową (KTP) w której skład wchodzą: manualny drenaż limfatyczny, masaż przy użyciu aparatu do sekwencyjnego masażu uciskowego, bandażowanie, terapia ruchem, edukacja, pielęgnacja skóry i kinesiotaping.

1. Manualny drenaż limfatyczny – przyjemny i delikatny zabieg masażu ręcznego, który obejmuje nie tylko kończynę objętą obrzękiem ale także okolice szyi, okolice brzucha, grzbiet oraz okolice sąsiadujących węzłów chłonnych (pachowe po stronie zdrowej i pachwinowe po stronie chorej).

2. Masaż przy użyciu aparatu do sekwencyjnego masaż uciskowego – polecany głównie przy dużych obrzękach, jest nieuzupełnieniem masażu ręcznego, czasami stanowi niezbędny element terapii.

   Jak wygląda zabieg? Na kończynę dotkniętą obrzękiem zakłada się bawełniany rękaw, następnie wkłada się rękę do specjalnego mankiet (rękawa), podłączonego do kompresora. W rękawie znajduje się 12 komór do których wtłaczane jest powietrze pod odpowiednim ciśnieniem. Zabieg trwa średnio 30-40 minut.

3. Bandażowanie – jak nazwa wskazuje, kończyna, która ma skłonność do dużych obrzęków jest bandażowana. Do bandażowania używa się specjalnego zestawu składającego się z małych bandaży na palce, z 3 bandaży na kończynę górną oraz dodatkowo ze specjalnej waty oraz rękawa bawełnianego i zapinek.

   Bandażowane nie są wszystkie kobiety tylko te które mają duży obrzęk.

4. Ćwiczenia – mają na celu utrzymanie odpowiedniej ruchomości w stawach oraz utrzymują odpowiednie napięcie mięśniowe. Dobre efekty przynoszą ćwiczenia w wodzi, najlepiej jednak ćwiczy się w grupie. Takie zajęcia organizuje min. Zabrzańskie Stowarzyszenie Amazonek.

5. Edukacja, czyli szereg informacji dotyczących nie tylko obrzęku i sposobu radzenia sobie z nim ale także automasażu czy grup wsparcia. W Zabrzu z powodzeniem działa Stowarzyszenie Amazonek, które spotykają się w każdy poniedziałek od godziny 15:30 na ul. Brodzińskiego 4 (przy restauracji Balaton).

6. Kinesiotaping – metoda terapeutyczna polegająca na oklejani specjalnymi plastrami o specyficznej strukturze, konkretnych miejsc na ciele w celu zmniejszenia obrzęku. Ucisk powodowany przez plaster stymuluje naczynia limfatyczne co zmniejsza zastój chłonki w naczyniach limfatycznych.